Detachement

Uit de filmdoos: de knappe film Detachment van Tony Kaye.

Henry Barthes is een interimleraar op een probleemschool in de buitenwijk van. New York. Vanuit een eigen problematische jeugd is hij ‘ervaringsdeskundige’ en zijn pleidooi voor lezen is herkenbaar:

We geloven met opzet leugens terwijl we weten dat het leugens zijn.

Ik moet mooi zijn om gelukkig te zijn.

Of: om mooi te zijn heb ik een operatie nodig.

Of: ik moet slank zijn, beroemd, modieus. (…)

Om ons te wapenen tegen de assimilatie van de domheid in onze denkprocessen,

moeten we leren lezen. Dat stimuleert de verbeelding. Het bevordert ons bewustzijn. Onze normen en waarden. Die vaardigheden moeten ons wapenen om onze eigen geest te behouden.

En verder:

– Wie van jullie heeft ooit een last op zijn schouders gevoeld?

(steekt hand op, anderen volgen)

– Iedereen?

– Edgar Allan Poe schreef er een eeuw geleden al over.

Als we hem lezen wordt duidelijk dat ‘Het huis Usher’ niet enkel een oud, vervallen kasteel is. Het beschrijft ook een gemoedstoestand

Gedurende die hele donkere, stille dag

Van de herfst van dat jaar,

Toen de wolken mistroostig laag hingen

Reisde ik alleen te paard

Door een uiterst troosteloos gebied.

En toen de schaduwen gingen lengen

Stuitte ik op het sombere huis Usher.

Ik weet niet meer waarom

Maar al vanaf de eerste aanblik

Vervulde dat huis me met treurnis.

Ik bezag het eenvoudige landschap

De grauwe muren

En de rottende boomstammen

Met een zwaar gemoed

Ijzige kilte

En weerzin vervulden mijn hart.