Onderzoek, rapporten en artikels

Maakt lezen ook werkelijk meer mens? Wat zijn de (heilzame) effecten van het samen hardop lezen? Om de meerwaarde van lezen in kaart te brengen, zet The Reader Organisation voortdurend in op onderzoek. Zij werken met hun vaste onderzoekspartner CIRLS (Centre for Research into Reading, Information and Linguistic Systems) van de Liverpoolse Universiteit aan rapporten over de heilzaamheid van hun methode in de verschillende doelgroepen.

Gefinancierd door de Headley Trust, toonde CIRLS onderzoek aan dat de leesgroepen volgens het Shared Reading principe een betekenisvolle afname genereert van de dementiesymptomen en waardevol effect heeft op de levenskwaliteit van zowel patiënt als personeel. Het kwantitatief en kwalitatief onderzoek toonde bovendien aan dat korte- en langetermijngeheugen positief werden beïnvloed. De luistervaardigheid en de activiteitsgraad gingen vooruit.

Een onderzoek naar de therapeutische voordelen van lezen in relatie tot de- pressie en welbevinden werd in 2011 uitgevoerd en gepubliceerd door Josie Billington, Chris Dowrick, Andrew Hamer, Jude Robinson en Clare Williams. Shared reading toonde zijn effecten op het sociale, mentale, emotionele en psychologische welzijn. Vier betekenisvolle mechanismen werden opgetekend; drie daarvan leiden rechtsreeks tot succes, het vierde toont vooral een waardevol invloed:

  • een rijk, gevarieerd, niet-voorgeschreven dieet van grote literatuur;
  • de rol van de leesbegeleider om die literatuur ook tot leven te brengen in de groep;
  • de rol van de groep als steunen als element van gemeenschapsvorming;
  • de creatie van een stimulerende, niet-verplichtende, niet-beoordelende atmosfeer.

‘Shakespeared Brain’ (onderzoek 2013) is pionierswerk. Heel wat vrijwilligers lazen gedichten van Shakespeare, Wordsworth en Eliot en lieten daarbij hun hersenactiviteit monitoren. De MRI toont een significante electrische activiteit in de hersendelen verbonden met taalactiviteit, herinnering en emotie. Metingen tijdens het lezen van ongelaagde teksten met dezelfde boodschap leveren beduidend minder elektrische activiteit op in een be- perkte zone. Uiteraard is dit onderzoek niet af maar er zijn zeker aanwijzingen om te stellen dat het lezen van literair werk therapeutische waarde bevat.

In ‘The Novel Cure’ (2013) schrijven de Engelse onderzoekers Ella Berthoud en Susan Elderkin dat het lezen van literatuur een bewezen remedie is voor onder meer geheugenverlies, stress, depressiviteit en slapeloosheid.

Ook in Vlaanderen zoeken we fondsen voor onderzoek en zetten we in op monitoring van de effecten van lezen, de samenkomsten in leesgroepen volgens de ontwikkelde voorleesmethode in het bijzonder. 

Onderzoek zal zich voornamelijk richten op:

  • lezen, gezondheid en welbevinden/vitaliteit;
  • nieuwe digitale technologieën en hun (toekomstige) betekenis;
  • de rol van literatuur in het vormgeven van creatieve reflecties over het menselijk bestaan.

Onderzoeken

2015

2016

2017

2018

2019

2022

2023

2024