Mijnheer Ibrahim onder de lindeboom.

Het was een zonnige en heerlijke ontmoeting, die zaterdag in augustus.  Een ontmoeting met het lezerscollectief, geëngageerde leesbegeleiders, met mijnheer Ibrahim en met  zijn vriend(je) Momo.

Het verhaal van Eric-Emmanuel Schmitt leent zich blijkbaar uitermate goed voor een marathon-lectuur.

Iedereen zit  in de schaduw van de boom glimlachend hardop te luisteren en te lezen. (Ik heb vastgesteld dat je hardop kunt luisteren. Vreemd.) De onvoorspelbare wendingen en verrassingen stapelen zich op.  Je weet niet wat je hoort, je weet niet wat je ervan moet denken. Het is een verhaal met vele lagen. Maar je glimlacht.

Het is een beetje de glimlach die elke soefi betracht. Een soefi kan niet grimmig zijn. Mijnheer Ibrahim is soefi. Hij heeft zich aan het  leven-met-kleine ‘l’ en aan het Leven met grote ‘L’ overgegeven.  Hij is een leraar met kleine ‘l’ en tegelijk een Leraar met hoofdletter ‘L’.  Het Joodse jochie Momo (Mozes) vindt in de kruidenier ‘mijnheer’ Ibrahim een vader en een leidsman.  Ibrahim/ Abraham, de ‘vriend van God’, houdt van Momo/Mozes.  Ibrahim wijst de Weg naar de liefde, die Momo door omstandigheden heeft moeten ontberen. Na het nazitijdperk kon Momo’s vader het leven niet aan. Er was geen plaats meer voor een glimlach of voor de overgave van een kind. Moeder had zichzelf moeten redden.

Ibrahim, de kruidenier die altijd open is, ook op zondag, heeft alleen maar zijn eigen lezing van de Werkelijkheid waarbinnen hij Momo gastvrij en glimlachend verwelkomt. Met veel humor, spitsvondigheid, warmte, mildheid en mededogen. Een bodem voor vrijheid. Vrijheid treedt blijkbaar op wanneer er binnen de eigen lezing van de Werkelijkheid ook plaats is voor de diepere lezing en beleving van de ander. De Werkelijkheid is immers een boek vol tekens. Je moet ze ontcijferen en lezen, zegt de soefi.  Dat is zo iets als long-life-learning.  Eens je dat beet hebt, komt de glimlach. Ibrahim is Abraham, Momo noemt zich op het eind Mohammed. Voor  zijn moeder blijft hij wel degelijk de uit haar geboren Mozes, maar die heeft geen enkel probleem met de nieuw geboren Mohammed.

Wat kan je over soefisme vertellen na de lezing van dit verhaal, vroeg ik aan de groep. ‘Het gaat over aandacht en respect’, antwoordde iemand. ‘Paf’, een glimlach.

Marc Colpaert