WAT HEBBEN OREWOET EN READING SUFFERING MET ELKAAR GEMEEN? EMY KOOPMAN METER VAN HET LEZERSCOLLECTIEF

Wie is Emy Koopman?

Wie je bent, dat lijkt me voor iedereen een moeilijk te beantwoorden vraag, tenzij je terugvalt op je beroep. Ik houd wel van het idee van Aristoteles dat uit je daden blijkt wie je bent: je bent wat je steeds opnieuw doet. In mijn geval is dat: lezen, schrijven, onderzoeken. Het lezen kwam het eerst (volgens mijn moeder was mijn eerste woordje buiten het mama-papa-spectrum ‘biebiekeek’ – bibliotheek), het schrijven volgde zodra ik een basale kennis van het alfabet bezat, dat uitte zich in dierenverhaaltjes vol fouten. ‘Onderzoek’ klinkt wat hoogdravend, maar als je het ziet als nieuwsgierigheid en dingen uitvogelen, dan gaat het samen met alles wat de moeite waard is – zowel schrijven als lezen kan daar niet zonder.

Twee werken van formaat. Met Orewoet publiceer je in 2016 je debuutroman en sta je al op de longlist van de Fintro Literatuurprijs, met Reading Suffering behaal je in 2016 ook Cum Laude je doctoraat…

 De Fintro-nominatie kwam geheel onverwachts, en ook de cum laude zag ik niet aankomen, dat hoor je pas nadat je het proefschrift hebt verdedigd. Het zijn blijken van erkenning die ik zeer waardeer. Zeker de Fintro-nominatie; die geeft me als beginnend schrijver de moed om te blijven schrijven.

In beide boeken spelen rouw en depressie een rol, maar via een roman onderzoek je zoiets natuurlijk op een heel andere manier dan via een onderzoek naar lezersreacties op teksten. In een proefschrift probeer je algemeen geldige uitspraken te kunnen doen, wetmatigheden te vinden, voorlopige antwoorden op onderzoeksvragen te geven. In een roman probeer je via personages ook grotere, algemenere gevoelens te bekijken, maar zonder enige wetenschappelijke pretentie en zonder expliciete stellingname.

Wie Reading Suffering leest, heeft daarna een idee waarom we droevige boeken lezen en wat literatuur kan doen voor empathie. Met wie Orewoet leest kunnen vele dingen gebeuren – dat is van tevoren moeilijk te voorspellen, zelfs met kennis van lezersreacties. Waarschijnlijk zullen eenzame tieners, babyboomers en moeders van moeilijke pubers zich er meer in herkennen dan andere lezers. Al is herkenning niet noodzakelijk voor een waardevolle leeservaring. Orewoet beantwoordt geen vragen, maar ik hoop wel dat bij het lezen invoelbaar wordt dat de grenzen tussen waanzin en verliefdheid en waanzin en normaliteit vloeibaar zijn en dat lezers gaan nadenken over hun eigen neiging om anderen te romantiseren.

Dank om het meterschap op je te nemen. Wat boeit jou in wat Het Lezerscollectief doet?

Het Lezerscollectief is een geweldig initiatief. Het brengt mensen op een laagdrempelige manier in contact met literatuur en met anderen. Ik mocht een keer meekijken bij de leesgroep van Kristien Van Damme in Dendermonde. Het was mooi om te zien hoe de mensen in die groep aan een kleine passage genoeg hadden om zeer persoonlijke herinneringen te delen, maar hoe ze vervolgens ook weer makkelijk terug te halen waren naar het verhaal. Op die manier vormt een literaire tekst de aanleiding om jezelf en anderen beter te leren kennen. Het biedt daar een kader voor, terwijl je tegelijkertijd prachtige zinnen en goede verhalen hoort. Geen wonder dat het Lezerscollectief zo’n succes is.