Month: February 2017

In mei-juni 2015 nam ik deel aan de opleiding “SamenLezen met kinderen en jongeren”. SamenLezen is niet “zomaar” lezen. Je leest samen in een groepje. De begeleider leest een goedgekozen tekst voor, stopt verschillende keren om over gedachten, indrukken te praten. Er wordt afgesloten met een gedicht dat een verband heeft met het onderwerp van de gelezen tekst. Het mooie is dat je op deze manier trager maar ook diepgaander leest. Je ondervindt ook dat er verschillende leeservaringen of indrukken, meningen zijn. Het is interessant om die (andere) ideeën te delen.

In september 2016 ben ik er op school meteen mee begonnen. Ik startte een leesgroep in het vierde leerjaar en in het vijfde leerjaar. Ik gaf de leerkrachten “leestickets”. Wie zin had om te komen, mocht een ticket vragen en werd zo lid van het leesgroepje.

Ik probeerde van in het begin duidelijk te maken dat dit geen “schoolse” activiteit is: we komen allemaal voor ons plezier. Niemand moet, je kiest zelf, ook voor de enkele regels die erbij horen. De belangrijkste regels zijn dat ze de tekst moeten meevolgen, al lezend of luisterend, en dat er naar elkaar geluisterd wordt.

Ik laat de leesgroepjes over de middag naar mijn lokaal komen. De kinderen komen bij mij na het laatste lesuur van de voormiddag. Ik heb een grote tafel klaar. Een tafelkleed, thee en een koekje maken het wat huiselijker. Nadat ze hun boterhammen opgegeten hebben, gaan we aan de slag. Dan lees ik de tekst, we stoppen een aantal keer, we praten erover. Wie wilt, vertelt wat hem in de tekst raakte, wat hij raar, mooi vond. Ik stel soms ook vragen om het op gang te brengen, en ik vertel zelf ook over wat ik bv. mooi vond. Leesbeleving, leesplezier, daar doe ik het voor.

Ik krijg gemengde groepjes: sommige kinderen lezen zelf al veel, andere bijna nooit. Sommige kinderen zijn erg goed ter taal, anderen zijn dat minder, zijn stiller, maar genieten toch mee. Meestal laten ook zij zich na een paar keer horen, ook al moet dat niet.

Ze vinden het gezellig en houden van het samen lezen, vertellen. Soms slaat een tekst niet echt aan, maar dat vinden ze dan niet erg. Soms zeggen ze wel eens “Hier snap ik niets van!”, maar dan is er meestal iemand die het wél begrijpt en dan uitleg geeft.

Het afsluitend gedicht heeft succes, ze vinden bijna altijd de link met de tekst. Ze ontdekken poëzie en bijna iedereen houdt ervan.

Rond één uur ronden we af, zodat ze tot half twee nog tijd hebben om buiten te spelen.

Hoewel het geen doel op zich is, vragen de meeste kinderen wel naar het boek waar de tekst uitkomt. Ze willen het dan graag snel lezen.

Ik doe dit nu anderhalf jaar op school. Ik vind het zelf ook verrijkend. Ik ben dikwijls aangenaam verrast door hun opmerkingen, hun kijk op dingen. Ik vind het erg fijn als ik merk dat de kinderen die al langer komen, zo vertrouwd zijn met SamenLezen en er erg van genieten. Doordat er veel kinderen willen komen en ik de groepjes niet te groot wil- ik vind acht kinderen genoeg- is er een beurtrol. De groepjes komen vijf keer, dan is het de beurt aan de volgende groepjes enz. tot we weer bij de “begin”groepjes zijn.

Het vraagt van mij een extra inspanning: twee keer over de middag gaat mijn pauze naar het leesgroepje. Er is ook wat voorbereiding voor nodig. Een goede tekst zoeken, waar je zelf binding mee hebt, liefst een tekst die ze nog niet kennen, vergt wat tijd. Ook een passend, goed gedicht zoeken is belangrijk. Maar ik heb veel voldoening van de gezellige sfeer, de genietende kinderen. Ik vind het fijn om mijn passie voor lezen op deze manier te kunnen doorgeven.

Marina Waterschoot

Het studentenleven in een lerarenopleiding lager onderwijs is hectisch: lessen volgen, (groeps)taken maken, studeren voor basiskennistoetsen, bijeenkomsten met en voorbereidingen voor de leergemeenschappen in een “echte” school, lesvoorbereidingen uitwerken …

Een mens zou er zijn hoofd bij verliezen.

Toch is er een manier om even tot stilstand te komen, innerlijke rust te (her)ontdekken, kennis te maken met literaire teksten en vrij te praten over teksten of ervaringen te delen.

Geïnteresseerde studenten gaan tijdens de samen-leessessies van Het Lezerscollectief in op het aanbod om over de middag in het vaklokaal taal samen boterhammen te eten en tegelijk te luisteren, mee te lezen en te praten over de teksten die ik voorlees. De tijd staat even stil. De studenten genieten en laten de rest voortrazen.

Eerst was het onwennig: ik stopte zomaar met voorlezen en liet een stilte vallen! Gaandeweg was de stilte geen bedreiging meer maar een adempauze, een moment om met elkaar te delen wat de tekst teweegbracht, een moment om te ontdekken dat het ‘klikte’ met iedereen van de groep. De middagpauze duurt drie kwartier en soms vinden studenten het moeilijk om zich te laten grijpen door de korte teksten.

Gaandeweg heb ik een aantal teksten gevonden die passen: lang genoeg om erin te kunnen duiken en kort genoeg om genoeg pauzes te laten vallen en rust te scheppen.

Na de tekst volgt een gedicht. Dat gedicht sluit soms duidelijk aan bij de tekst, soms is het een uitdaging raakpunten te vinden maar de studenten vinden er altijd en geregeld volgt een gesprek zonder dat ik nog dien aan te porren met een vraag.

Tijdens de examentijd en stageperiodes liggen de samen-leessessies stil. Ik hoop echter dat de studenten na verloop van tijd toch tijd zullen vrijmaken omdat ze de rust van het samen-lezen kunnen ‘gebruiken’.

 

Hilde Van den Bossche