Jouw Verhaal Telt – Het Lezerscollectief

Wat?

JOUW VERHAAL TELT bundelt het Samen Lezen in de ouderenzorg

Cera ondersteunde Het Lezerscollectief en Expertisecentrum Dementie Vlaanderen om in 2022 en 2023 nieuwe leesbegeleiders te engageren en op te leiden, specifiek gericht op woonzorgcentra, centra voor dagverzorging of -opvang in Vlaanderen en Brussel.

Samen Lezen, een initiatief van Het Lezerscollectief, versterkt het leesplezier, maar ook het samenzijn en welbevinden.

Anders dan in traditionele leesgroepen, waar de deelnemers vooraf al een boek hebben gelezen, wordt bij Samen Lezen de tekst (kortverhaal, poëzie) op het moment zelf hardop voorgelezen, om tussendoor en nadien lees- en luisterervaringen met elkaar te delen. In een vijftiental Vlaamse woonzorgcentra werd Samen Lezen al eerder georganiseerd, zoals op de foto (WZC Capenberg-Huize Stracke). Via leesgroepen komen groepen van maximaal 10 deelnemers samen, op een gezellige plek met een kopje koffie en een koekje. De bewoners, ook mensen met dementie, beleven er plezier aan.

Teksten en verhalen roepen dikwijls sterke emoties en oude herinneringen op en helpen de luisteraars om zelf met hun verhaal te komen. Via het project DCUM (Dementia in cultural mediation) maakten we op uitnodiging van het Expertisecentrum een filmpje over het Samen Lezen.

Het symposium op 20 februari 2024 sloot de eerste fase van JOUW VERHAAL TELT af. In bijgevoegde brochure lees je over de ervaringen die we hebben gedeeld, laten we de keynotesprekers aan het woord en ontvouwen we de plannen om het Samen Lezen verder uit te rollen binnen de ouderenzorg en meer specifiek binnen de zorg voor personen met dementie.

PDF brochure

Onderstaande film geeft kort weer wat Samen Lezen is. Het werd gemaakt in samenwerking met Expertisecentrum Dementie Vlaanderen in het kader van het DCUM-project: Dementia and Cultural Mediation.

Prof. Dr. Dirk De Wachter is fan van het Samen Lezen en de werking van Het Lezerscollectief. In onderstaand filmpje legt hij uit waarom.

Onderzoeker Jan Steyaert (Expertisecentrum Dementie Vlaanderen) vertelt over zijn ervaring met Samen Lezen en het belang ervan.

Verhaal: Jan Steyaert Download

(Een bijzondere) methodiek

Wat Samen Lezen zo bijzonder maakt, wist Dirk Elsen mooi te capteren in een filmpje dat op een heel organische manier vertelt wat Samen Lezen doet en betekent voor de deelnemers.

We volgen Magda Embrechts in het bijzonder en haar zoon (mantelzorger) Johan Terryn.

Dr. Jan Raes, psychiater en mede-oprichter, is overtuigd en ontroerd. Samen met Dirk Terryn bekijkt hij het filmpje grondig en belicht enkele kwaliteiten van het Samen Lezen vanuit het beeldmateriaal.

Leesbegeleider Sonny Smet werkte 30 jaar als klinisch psychologe op een observatie- en diagnosedienst voor mensen met dementie. Ze had naast het neurologisch onderzoek ook de taak om de patiënten en hun naasten op te vangen en te begeleiden. Ze zag daarbij heel wat theorieën en benaderingswijzen passeren, maar voor haar stak er één met kop en schouders bovenuit. Samen Lezen, de meest efficiënte en waardevolle methodiek van allemaal.

Verhaal: Sonny Smet Download

Verhaal: Jan Raes Download

Ambassadeurs

Rik Holvoet, vrijwilliger (Mortsel):

“Samen Lezen is altijd een spannend avontuur. Je kan het vergelijken met een autorit in de spits: je weet wanneer je vertrekt en hoe, maar nooit wanneer of hoe je zal aankomen. En je weet ook niet wat je onderweg zal tegenkomen, maar alleszins niet de ergernissen van het verkeer…” (lacht)

“De omgang met mensen in het NU-MOMENT maakt me enorm enthousiast. Het is bijzonder om te voelen hoe ze in het hier-en-nu genieten. De dankbaarheid vanuit het samen beleven van een verhaal lees je in een blik, door enkele woorden of soms zelfs door een applaus.”

“Het mooiste moment dat ik mij herinner was toen een vrouw vanuit een tekst over liefde vertelde over het overlijden van haar twintigjarige zoon. Die een hele tijd geleden gestorven was aan kanker. Ze beschreef zo sterk hoe haar kind nog in haar woonde.”

In 2022 en 2023 werden telkens twaalf nieuwe leesplekken geselecteerd, elk met hun leesbegeleider. 24 ambassadeurs van het Samen Lezen, toegepast in hun eigen context en vanuit hun eigen mogelijkheden. Als personeelslid of als vrijwilliger, vanuit een woonzprgcentrum of een centrum voor dagverzorging of -opvang.

Neem contact met ons op. Misschien kan je eens op bezoek gaan. Misschien kan er zelfs een leesbegeleider langskomen om over de eigen ervaringen te vertellen.

In Antwerpen: woonzorgcentrum Czagani (Broechem), centrum voor dagverzorging Ten Kerselaere (Heist op den Berg), vzw Consolata regio Putte en vzw Carolus Mayerhof (Mortsel)
In Vlaams-Brabant: centrum voor dagverzorging De Wingerd (Leuven) en woonzorgcentra De Kouter (Blanden), Henri Vander Stokken (Pepingen), Annuntiaten (Heverlee), Herfstvreugde (Londerzeel) en WZC Sint Bernardus Bertem
In Oost-Vlaanderen: woonzorgcentra Sint Franciscustehuis (Brakel), De Populier (Geraardsbergen), De Vlamme (Zottegem), Hof ter Boonwijk (Sint-Gillis-Bij-Dendermonde), Familiezorg Oost-Vlaanderen, IKOO vzw Dendermonde en WZC den Anker Serskamp Wichelen en WZC Sint-Jozef (Assenede)
In West-Vlaanderen: woonzorgcentrum Zorgcampus Langemark-Poelkapelle, OLV Gasthuis vzw Poperinge en WZC Curando West Brugge
In Limburg: Seniorenvoorzieningen HOGEVIJF Hasselt, WZC Het Perrehof in Peer
in Brussel: Familiehulp vzw Sint-Jans-Molenbeek

Ilse Anssens (Sint Franciscustehuis Brakel) zet als referentiepersoon dementie in op Samen Lezen. Davy D’Halluin van CM maakte een mooie reportage van leessessie voor het gezondheidsmagazine Leef.

Opleiding leesbegeleider

Samen Lezen of Shared Reading is een beproefde methodiek. Heb je een hart voor verhalen en voor mensen? Sluit je graag aan in een netwerk van mensen met een gedeelde passie? Dan is de opleiding leesbegeleider zeker iets voor jou.

Voor wie is de opleiding leesbegeleider?

Je bent 18+ en je houdt van literatuur (zonder dat je een ‘specialist’ moet zijn)
Je wil graag met ouderen werken en bijleren over ouderzorg en dementie
Je staat open om in groep te leren.

Wat zijn de volgende stappen?

1

Je schrijft je in op een van onderstaande webinars. Daar krijg je meer info over onze organisatie, wat we doen, van jou verwachten en aanbieden je meldt je rechtstreeks aan via ons mailadres: info@lezerscollectief.be. Schrijf je ook in op onze maandelijkse nieuwsbrieven met actuele data van de opleidingen: www.lezerscollectief.be

2

Na het webinar volgt een kennismakingsgesprek (meestal telefonisch of online): we
2 luisteren naar je vraag en zoeken naar een geschikte leesplek. Als vrijwilliger is dit een belangrijke stap: de klik die je met een organisatie hebt of maakt, heeft impact op wat de methodiek die je gaat aanleren, kan betekenen en dus ook op je enthousiasme.

Bij die zoektocht ondersteunen we jou en doen we suggesties

Na een goed gesprek, bezorg je ons de contactpersoon met wie je gaat samenwerken. Je leesmomenten staan ingepland, je leesengagement is concreet: min. 20 leessessies na je opleiding.

3

We plannen nu een opleiding in. Met je contactpersoon spreek je af dat je na je opleiding start met Samen Lezen

Zo ziet de opleiding eruit

Je volgt drie dagen opleiding in De Kluizerij/Affligem. De data vind je in onze maandelijkse nieuwsbrief. Ook een online opleiding behoort tot de mogelijkheden.
Tijdens de opleiding ervaar je wat Samen Lezen is (dag 1), leer je de finesses van de methodiek (dag 2) en werk je een eerste leessessie uit (dag 3).
Je krijgt info over je doelgroep en krijgt nadien toegang tot een infosessie over dementie.

Schrijf je in voor een online infosessie (webinar)

Tijdens een infosessie vertelt Dirk Terryn, oprichter van Het Lezerscollectief, meer over het unieke van de methodiek, de werking van het netwerk, het materiaal dat ontwikkeld werd en de opleiding zelf. Je krijgt ook actuele info over kostprijs en mogelijkheden tot financiering. We hebben vaak zelf ondersteuning om trajecten volledig of gedeeltelijk te financieren of helpen je daarbij. We zorgen ervoor dat vrijwilligers de opleiding gratis kunnen volgen. Hun belangeloze inzet wordt op deze manier gehonoreerd.

Er is ook tijd voor enkele vragen. Ook een bezoek aan een van de bestaande leesgroepen behoort tot de mogelijkheden.

Als bovenstaande iets voor jou is, dan neem je verder contact op. Ook professionele werkkrachten zijn erg belangrijk; jullie vragen zullen ook verschillen van die van de vrijwilligers.

Schrijf je hieronder in. Het is gratis! Heb je nog een vraag? Mail naar info@lezerscollectief.be of bel naar 0492722904.

Schrijf je in voor een gratis infosessie, telkens van 19.30-20.30u

Deze leesbegeleiders zijn al aan de slag:

Willy (kinesist- voormalig directeur WZC, vrijwilliger) : “Dinsdag is de leukste dag”

Willy B. wilde zich engageren. De doelgroep is vertrouwd voor hem, maar als leesbegeleider kan hij veel tijd maken voor zijn deelnemers Hij geniet van zijn leesmomenten en dat doen de deelnemers ook: ‘Dinsdag is de leukste dag’. Lees zijn verhaal en dat van anderen in ons magazine.

Drie verhalen van leesbegeleiders in een filmpje. Klik op ‘ambassadeurs’ en bekijk het daar.

Vrijwillige Leesbegeleider

Onderstaand filmpje brengt twee vrijwilligers in beeld die Samen Lezen binnen de ouderenzorg. Diederik en Conny ondersteunen zorgprofessionals met een activiteit die ertoe doet. Heb jij ook een passie voor boeken én voor mensen? Sluit je dan bij hen aan en neem contact.

Warme Buurten

Marita Berghman volgde de opleiding in 2022 en nodigde Het Lezerscollectief in 2023 uit voor een opleiding op maat in de gemeente Londerzeel. Zes leesbegeleiders zijn er aan de slag.

Haar verhaal

Bij het overschouwen 2022, stak het weekend van 22-24 april er met kop en schouders bovenuit. Het waren 3 intense dagen waarbij we ingewijd werden in het ‘Samen Lezen’ door Het Lezerscollectief. De specifieke opleiding Jouw verhaal telt vond plaats in De Kluizerij in Affligem. Samen met 11 andere metgezellen beleefde ik er drie hoogdagen.

Tussen juni 2022 en januari 2023 probeerde ik ‘Samen Lezen- Jouw verhaal telt!’ verder te concretiseren in leessessies op 3 locaties in Londerzeel. Het ging om ‘Samen Lezen’ in de beschermde afdeling van wzc Herfstvreugde, wzc Gildentuin en in De Bib. Op de drie locaties vond ik ‘trekkers’, zowel werknemers als vrijwilligers.

Op 3, 7 en 17 januari werden deze begeesterde mensen ondergedompeld in de leesopleiding-op-maat van Het Lezerscollectief. Stefanie, Cindy, Jolien, Lieve, Sandra en Cecilia namen het vaandel in het grootst mogelijke vertrouwen over op de drie bestaande locaties.

Ondertussen zoek ik verder waar we dit positieve verhaal verder kunnen uitbreiden binnen Londerzeel.

Een ragfijn glimmend en soepel laagje werd er toegevoegd aan mijn bestaan; ook aan mijn professioneel bezig zijn.

(Marita)

“Als de avond komt, zijn de verhalen vergeten” – De Standaard Download

Internationaal

Het Lezerscollectief is officiële partner van The Reader voor ons taalgebied. Katie Clark, de huidige directeur van de organisatie, begon haar eigen leespraktijk ook bij personen met dementie. Ze vertelt erover tijdens ons studie- uit uitwisselingsbezoek in mei 2023.

“Wij zijn vanuit The Reader hier in Liverpool bijzonder verheugd om samen met Het Lezerscollectief te kunnen werken. We vinden het heel fijn om alles over jullie schitterende werk te mogen horen, hoe jullie ook gedichten en verhalen naar de zorg- en dagcentra in jullie regio nemen, zodat jullie meer en meer mensen met ‘Samen Lezen’ kunnen bereiken. Het is ook onze mening dat dit vandaag de dag meer dan ooit nodig is.
We zijn dus heel blij en opgetogen om deze connectie met jullie te kunnen maken en wij kijken er naar uit om in de toekomst nog meer over jullie fantastische inspanningen te weten te komen.”
Katie Clark, directeur Literatuur
The Reader. International centre for Shared Reading, Liverpool

Naast de ervaring en het onderzoek van The Reader is Het Lezerscollectief ook zelf betrokken partij in het grootschalige Europese onderzoeksproject ELIT (2020-2024). Lees een van de onderzoeksartikels bij ‘publicaties en rapporten’

Samen Lezen: een internationaal verhaal Download

Publicaties en Rapporten

In de publicatie JOUW VERHAAL TELT overlopen we de eerste fase in de samenwerking met Cera en Expertisecentrum Dementie Vlaanderen. Centraal staat de praktijk. Vanuit de leesbezoeken brengen we verslag van wat Samen Lezen doet met dfe deelnemers en de leesbegeleiders.

Kader Abdolah, Maud Vanhauwaert en Mustafa Kör, drie auteurs die zich als peter en meter achter ons project scharen, schenken woorden aan wat we doen.

Rapport The Reader

Rapport ELIT

Cera heeft over verschillende aspecten van dementie en dementiezorg, samen met het Expertisecentrum, interessante webinars gemaakt. Je vindt ze hier.

Download Brochure

Samen Lezen is een tegenbeweging

Dr. Jan Raes vertelt als psychiater en auteur waarom hij Samen Lezen zo geniaal vindt, in het bijzonder als methodiek om kwaliteitsvolle ouderenzorg te realiseren.